Kaamlaag
Kaliumpermanganaat
KaamlaagKaliumpermanganaat
Een kaamlaag is een stoffig of vettig uitziende laag op het wateroppervlak. Het bestaat uit een mengsel van stof, eiwitten, vetten, en micro-organismen. Het is een ➛ecosysteem op zich, vergelijkbaar met ➛biofilm. Garnalen en slakken eten het dan ook graag.
De laag verhindert de uitwisseling van gassen, maar voorkomt anderzijds het verlies van ➛CO₂. De kaamlaag is in zekere zin een graadmeter voor de mate waarin het water is belast met afvalstoffen. Als de laag hardnekkig is en snel blijft terugkomen is het goed om na te gaan of er bijvoorbeeld een vis ontbreekt en ergens dood ligt, een te hoge ➛bezettingsgraad of dat er teveel afval op de bodem rondzwerft. ➛Herfstbladeren op de bodem kunnen een kaamlaag ook bevorderen.
Verwijderen van een kaamlaag is eenvoudig: neem een stuk papier, liefst onbedrukt, maar krantenpapier kan ook, al blijft de vraag wat er van de inkt in het water achterblijft. Leg dit op het water en neem het direkt weer weg: het vlies plakt aan het papier. Deze methode werkt het best als het hele oppervlak is bedekt alvorens het papier weer weg te nemen. Combineer eventueel meerdere stukken. Een permanente, maar veel ingrijpender oplossing is het gebruik van een ➛overloop.
➛Aphyosemion australe
➛Aponogeton distachyos
K
Het metaal kalium, chemisch element K, is in ➛zoutvorm na stikstof de meest opgenomen stof in planten. Het speelt een belangrijke rol bij de wateropname en de stevigheid van de plant, door de celspanning op peil te houden met de er mee verhoogde ➛osmotische waarde van de celinhoud. Ook de dikte van de celwand neemt er door toe.
Kaliumgebrek is te herkennen aan het geel en bruin kleuren van punten, randen en nerven van oudere bladeren, waarna er gaten in vallen. Jonge bladeren blijven klein en kleuren geel.
Middel voor ➛desinfectie en behandeling van visziekten, bestaande uit een verbinding tussen ➛kalium en ➛mangaan met de chemische formule KMnO₄, in de vorm van donkerpaarse kristallen. Een oplossing hiervan in water heeft een sterk oxiderende werking en wordt voor behandeling van drinkwater toegepast. Gebruik vereist een zorgvuldige dosering, indien te hoog kan de hele vispopulatie eraan sterven. Garnalen zijn zeer gevoelig voor deze stof. Indien deze aanwezig zijn, vissen uitsluitend behandelen in een aparte (➛quarantaine)bak, en pas terugplaatsen als alle resten daaruit verwijderd zijn, ➛actief kool is het gebruikelijke middel daarvoor.
Voor behandeling van ziekten is een oplossing van 1 tot 4 mg/l bruikbaar. 1 mg/l is een veilige concentratie, ook voor liefhebbers met weinig ervaring. Hardnekkige parasieten hebben echter een zwaardere dosis van 2 tot 3 mg/l nodig. Behandel vissen hiermee gedurende 4 tot 12 uur. Zorg in alle gevallen voor goede ➛beluchting. Kitnaden kunnen verkleuren door de behandeling.
Er kleven risico's aan het gebruik van deze stof en zorgvuldigheid is van belang: kaliumpermanganaat is giftig en enigszins bijtend, met name voor de ogen en kan permanente blindheid veroorzaken. Voor de huid en de luchtwegen is het ook schadelijk en kan tot jeuk, roodheid, allergische reacties en bruine verkleuringen leiden. In kleding veroorzaakt het moeilijk te verwijderen vlekken, veel metalen worden aangetast. Gebruik van handschoenen en gezichtsbescherming is ten zeerste aan te raden.
Resten niet door de gootsteen spoelen, maar behandelen als chemisch afval. Neutraliseren kan ook, bijvoorbeeld met natriumpercarbonaat (NPC; 4 tot 8 mg/l). Dit ontkleurt het water tegelijkertijd, en eindproducten van de reactie mogen wél door de gootsteen. Zorg voor goed ventilatie en vermijd open vuur tijdens de reactie.
Spoel het aquarium altijd goed na alvorens te herinrichten.
Buiten bereik van kinderen bewaren.
