= ademgat.
Ademopeningen in de kop in de buurt van het oog, als alternatieve ingang om water door langs de ➛kieuwen te leiden, zoals bij roggen. Bij het geslacht ➛Polypterus wordt lucht via een buis in de keel naar de ➛zwemblaas geleid, die ook als accessoir orgaan voor ➛ademhaling dient.
= spiraalbloem.
Schroeforchis
Uitgebreid geslacht van planten met meer dan 50 soorten uit de familie van de ➛Orchidaceae.
In rozetten groeiende orchideeën met een typerende bloeiwijze van vele witte, soms lichtpaarse bloemen op een hoge aar, meestal getordeerd, vandaar de naam.
In Nederland en België slechts één vertegenwoordiger, de herfstschroeforchis, S. spiralis. Voorheen kwam ook de zomerschroeforchis S. aestivalis hier voor.
Wereldwijd in hoofdzakelijk gematigd gebied verspreid geslacht van overblijvende planten die voornamelijk op land groeien, soms in moerassen, tijdelijk geheel ➛submers.
Groeiwijze als vermeld bij de familie. Bladeren langwerpig elliptisch tot eirond, met een duidelijke hoofdnerf. Deze verschijnen soms pas na de bloei. De planten vormen stevige wortels, waaraan zich jonge planten ontwikkelen, meestal tijdens de bloei.
Voor aquariumgebruik zijn enkele soorten min of meer geschikt.
Lindley 1840
Waterorchidee
Inheems in het oosten en zuidoosten van Noord-Amerika, in moerassen en andere vochtige omgeving, soms permanent in water, soms ➛brak, soms met stroming. Zowel in zware schaduw als in de volle zon, op diverse gronden.
Groeit als vermeld bij geslacht en familie. Hooguit zes vlezige bladeren, spits elliptisch, hardgroen. Bloeit ook in het aquarium, aan de wortels vormen zich dan jonge planten. Deze worden ook buiten de bloei om gevormd. Bloeiaar tot 80 cm hoog, met kleine blaadjes die geheel tegen de stengel aan plakken. Tot 35 bloemen in een spiraal.
Hoogte tot 20 cm, breedte tot 20 cm.
Voor het aquarium de meest geschikte soort, die echter langzaam groeit. Stelt aan de bodem en de watersamenstelling weinig eisen. Gezien het beperkte aantal bladeren is het aan te raden meerdere exemplaren bijeen te planten. Jonge planten ontwikkelen zich op de stevige wortels. Na de bloei sterft de ouderplant af.
Geschikt voor aquaria vanaf 60 liter.
Temperatuur: 20 tot 28° C
pH: 6-8 dH: 4-30 fH: 7-53 ppm: 70-500
In de aquariumhandel een zeldzaamheid, meer kansen bieden tuincentra: de plant gedijt ook prima in kas of op de vensterbank. Voorheen bekend als S. cernua var. odorata.
= rond met duidelijke nerven.
Veelwortelig kroos
Klein geslacht van drijfplanten met 4 soorten uit de familie van de ➛Araceae.
Kleine drijfplanten met ronde bladeren en tot 12 wortels, daarmee duidelijk van ➛Lemna te onderscheiden. De planten zijn ook groter dan Lemna. Ze komen vooral voor in nagenoeg stilstaand en voedselrijk water, waar ze al snel heel het oppervlak bedekken. De planten groeien tot er zes of zeven blaadjes zijn en breken bij een volgend blaadje in twee delen, waarna beide afzonderlijk verder groeien.
Schleiden 1839
Veelwortelig kroos
Deze soort is wereldwijd te vinden in voedselrijk, langzaam stromend en stilstaand water. Algemeen in Nederland.
Ronde blaadjes, in groepjes tot zes of zeven. Wat donkerder groen dan Lemna, met een roodbruine onderkant. De wortels variëren van groenig wit tot roodachtig.
Hoogte tot 40 mm, breedte tot 15 mm.
Zeer weinig eisende plant. Direct onder de lampen krijgen de planten vrijwel altijd voldoende licht, in combinatie met voedselrijk water kan explosieve groei het gevolg zijn. In een dergelijk geval kan het wateroppervlak binnen enkele dagen dichtgroeien. Aldus kan de groeisnelheid iets zeggen over de hoeveelheid voedingsstoffen in het water.
Temperatuur: 10 tot 28° C
pH: 6-8 dH: 0-30 fH: 0-53 ppm: 0-500