Refractometer

Instrument voor het ➛meten van het gehalte van een in water opgeloste stof met behulp van lichtbreking.

Refractometers tonen feitelijk alleen de mate waarin licht breekt door de gemeten oplossing. Sterkere oplossingen doen het licht sterker breken (hebben een hogere brekingsindex). Door het apparaat van de juiste schaalverdeling te voorzien kan een specifiek voor die oplossing geldende waarde worden afgelezen.

Daartoe wordt een druppel van de oplossing op de prisma gelegd en met het deksel tot een dunne film uitgesmeerd. Op deze manier kan het ➛zoutgehalte van bijvoorbeeld ➛brak water worden bepaald, veel nauwkeuriger dan met een ➛hydrometer.

De prijs is een minder eenvoudig gebruik, waarbij de meter eerst moet worden geijkt met een - goed verkrijgbare - referentievloeistof. De aanwezige schaalverdeling is namelijk bedoeld voor keukenzout, niet voor zeezout.

régani

= naar de Britse ichtyoloog Regan.

➛Maskáheros

Regenbooghaai

➛Epalzeorhynchos frenatum

Regenboogvissen

➛Melanotaeniidae

Regeneratie

Het vermogen verloren ledematen terug te laten aangroeien. Een verschijnsel dat is te zien bij een klein aantal dieren, onder meer ongewervelden, bijvoorbeeld ➛garnalen. Binnen enkele vervellingen regenereert een verloren schaar of poot weer volledig terug. Een volgroeide garnaal vervelt niet meer, en een verloren ledemaat is dan definitief verloren. ➛Platwormen kunnen, zodra in twee helften gesneden, als twee afzonderlijke dieren herstellen en verder leven.

Regenwater

Een goedkope en eenvoudige manier om een aquarium van zacht water te voorzien is deze te vullen met regenwater, geheel of gedeeltelijk. De totale ➛waterhardheid van regenwater is onmeetbaar laag en de ➛zuurgraad ligt meestal rond de 6. Er zijn echter wel enkele dingen om op te letten.

De meest voor de hand liggende mogelijkheid om regenwater op te vangen is het aftappen van de hemelwaterafvoer van een dak. Door een regenpijp in een watervat uit te laten komen kan snel een grote voorraad worden geregeld. In tuincentra zijn interessante constructies hiervoor te verkrijgen. Een dak of dakgedeelte is al gauw vele vierkante meters groot en kan bij stevige regen binnen 10 minuten een 250 liter vat vullen. Neem daarbij wel de volgende zaken in acht:

• Een dak dat recent van een bitumenlaag (shingles, dakleer) is voorzien geeft nog lange tijd voor vissen en garnalen giftige stoffen af. Water van zo'n dak is daarom niet geschikt. Van oude bitumen wordt gezegd dat dit geen probleem is, onduidelijk blijft hóe oud dat is.
• Zinken dakgoten kunnen zinkoxide afgeven, een stof die beter niet in het aquarium terechtkomt.
• Veel rijtjeshuizen in Nederland en België hebben een gezamenlijk dak. Bedenk dat niet altijd duidelijk is wat anderen hun dak voor behandeling geven, zoals bijvoorbeeld met algwerende middelen.

In principe is regenwater ➛gedestilleerd water omdat het ontstaat uit waterdamp. Tijdens de val naar beneden neemt een regendruppel echter allerlei stoffen uit de atmosfeer op, en daar zit meestal ook het één en ander aan vervuiling bij. Zeker in dichtbebouwde gebieden met veel industrie en verkeer kan regenwater veel kwalijks bevatten. Het is altijd verstandig enkele metingen op het water uit te voeren om een beeld van de kwaliteit te krijgen. Bij twijfel of uit voorzorg kan het regenwater over ➛actief kool worden gefilterd. Een alternatief is om bij regenval de eerste 10 minuten de regen niet op te vangen: deze bevat de ergste vervuiling die na een lange droge periode hoog kan zijn.