Telson
tenellum
Telsontenellum
Zeer invloedrijke milieufactor voor alle organismen in het algemeen en zo ook in het aquarium.
Vrijwel alle dieren die in aquaria worden gehouden zijn koudbloedig en nemen daarom vrij snel de omgevingstemperatuur aan, die daarmee het verloop van veel lichaamsprocessen bepaalt. Gelukkig zijn de meeste planten en dieren betrekkelijk tolerant, zeker nakweekexemplaren, en passen zich redelijk makkelijk aan een afwijkende temperatuur aan, zolang dit niet te ver ligt van de temperatuur in hun natuurlijke leefgebied. Dit laatste is overigens niet altijd optimaal voor een organisme, dat in de natuur door allerlei barrières daaraan gebonden kan zijn. Daarbij komen ook in de natuur geregeld temperatuurwisselingen voor, bijvoorbeeld door moessons, lang aanhoudende regentijden. Vaak is dat een inleiding voor de paartijd.
Bij toenemende temperatuur versnelt de stofwisseling, wat gepaard gaat met een versnelde ademhaling. Het zuurstofverbruik neemt aldus toe, terwijl het zuurstofgehalte in het water juist afneemt. Dit geldt vooral voor jonge vissen, en doorgaans ook meer voor vissen uit koud water. Vissen uit warme gebieden zijn gemiddeld minder gevoelig voor een hogere temperatuur, al verschilt dit per soort.
Bij een dalende temperatuur vertraagt de stofwisseling en de bloedsomloop, wat vanaf een bepaalde temperatuur is te zien aan trage bewegingen. Bij tropische vissen kan de opperhuid schade oplopen, maar pas als het echt koud begint te worden, rond 10° of lager. Als secundair verschijnsel loopt de weerstand terug en kunnen dieren ten prooi vallen aan ➛parasieten, die altijd aanwezig zijn, maar in deze gevallen een probleem kunnen vormen.
Over het algemeen verdragen planten en dieren een tijdelijke temperatuursveranderingen goed, mits niet te groot, te plotseling of te langdurig.
Om aquariumwater op temperatuur te houden is een ➛verwarmer nodig en een ➛thermostaat. Voor controle is een ➛thermometer nodig.
