Helóstoma

= nagelmond.

Monotypisch geslacht van klimbaarzen uit de familie van de ➛Helostomatidae.

Zijdelings sterk afgeplatte vissen met een typische raspmond, die ook aan een spijkerkop zou kunnen doen denken. De enige soort is H. temminckii.

temmínckii

Cuvier 1829

Zoengoerami

Inheems in Zuidoost-Azië en de Indonesische eilanden Java, Borneo en Sumatra; altijd in door tannines bruin gekleurd, helder water met beperkte stroming, vaak met ondergelopen begroeiing. De dieren trekken, naar wordt vermoed, op gezette tijden van meer permanent water naar tijdelijk ondergelopen gebied.

Hoge, zijdelings sterk samengedrukte vissen met een nagenoeg parallelle rug- en buiklijn, die zowel naar de staart als de snuit spits toelopen, waardoor het lichaam iets van een opgerekte zeshoek heeft, iets wat bij volwassen dieren duidelijker wordt. De merkwaardig gevormde, eindstandige bek is uitgestulpt vrijwel cirkelrond, met zeven à acht horizontale rijen schraaptanden. In rust vouwt de schijf inwaarts dubbel. De wilde, lichtbeige vorm met daarover een gelige bronskleur is nauwelijks verkrijgbaar, de lichtroze, ➛leucistische kweekvorm met zilveren schubben ontbreekt in vrijwel geen enkele zaak. Het geslachtsonderscheid is niet eenvoudig, vrouwen zijn in de regel voller van bouw.

Lengte tot 25 cm.

Populaire, maar grote vissen, in de regel vreedzaam, maar mannen kunnen, als ze ouder worden, onderling flinke agressie vertonen. Voldoende ruimte is belangrijk. Evenals bij ➛cichliden doen de mannen dit door bekkentrekken, wat bij deze vissen op zoenen lijkt. Solitair of in een groep echter goed te houden. Dat laatste vraagt op termijn veel ruimte, om dodelijke conflicten te voorkomen. Plaats ook geen nieuw dieren in een bestaande groep, laat de dieren van jongs af aan samen opgroeien. Toch prima geschikt voor het ➛gezelschapsaquarium, al kunnen, bij gebrek aan ruimte, gelijkvormige dieren ook belaagd worden. In het aquarium worden de dieren meestal niet groter dan 15 cm.

Zoengoerami's zijn voedselspecialisten, die met hun getande lippen algen en andere micro-organismen van harde oppervlakken schrapen. Hun kieuwen zijn daartoe van fijne zeven voorzien. Kiezen in de keel ontbreken, grover voedsel kan daarom niet worden vermalen. Klein levend voer vormt echter geen probleem, zoals kleine kreeftachtigen, ➛muggenlarven en ➛Artemia, zolang het hoofdaandeel maar ➛plantaardig is. ➛Spirulina en andere groenvoer tabletten zijn geschikt gebleken. Voeren van zachte waterplanten wordt ook gewaardeerd, reden om voor decoratie uitsluitend taaie of snelgroeiende planten te gebruiken , zoals javavaren of -mos of Anubias.

Kweken is, met meer uitgegroeide dieren van ongeveer 12 cm of meer, goed te doen. Een ochtendzon en naar het maximum verhoogde temperatuur hebben een gunstig effect. Productieve vissen die geen ➛broedzorg vertonen. De drijvende eieren worden onder waterplanten afgezet en komen na maximaal drie dagen uit. De jongen zwemmen na twee dagen vrij. Voeren kan met zeer fijn voedsel als infusoriën of spirulinapoeder.

Geschikt voor aquaria vanaf 300 liter.

Temperatuur: 22 tot 30° C

pH: 6-8   dH: 0-18   fH: 0-32   ppm: 0-300

Kopen: ok.

Helostomátidae

= afgeleid van Helostoma.

Zoengoerami's

Monotypische familie uit de orde van de ➛Anabantiformes, welke slechts de zoengoerami, ➛Helostoma temminckii bevat.