Artémia

= naar Artemis, de godin van de jacht.

Klein geslacht van kreeftachtigen uit de orde van de ➛Artemiidae. De eitjes hiervan zijn zeer populair bij kwekers, omdat de zeer eiwitrijke ➛naupliën door veel jonge vis met graagte als eerste voedsel worden gegeten. De grootte varieert van 0,4 tot 0,7 mm.

Kwamen de eieren tot eind jaren '90 nog voornamelijk uit het Great Salt Lake bij Salt Lake City in de staat Utah in de VS, tegenwoordig komen eitjes ook uit China, India en andere plaatsen wereldwijd. Daar spoelen de 0,2 tot 0,3 mm grote eitjes periodiek in massa's aan de oever aan. Deze zijn in winkels gevriesdroogd te koop en gaan ongeveer een jaar mee. De eitjes zijn nogal aan de prijs. Lang zijn deze als 'brine shrimps' verkocht en werd vermeld dat het om A. salina ging. De soort salina is echter al lange tijd uitgestorven, maar was wel het eerste onderzocht. De naam is aan de verkochte eieren blijven 'plakken'.

Wat in de winkel dan wél te koop is, is onduidelijk. De uiterlijke verschijning is, afhankelijk van de omstandigheden, nogal variabel, ongeacht de soort. De volgende zeven soorten worden geregeld onder de naam A. salina verkocht:

uit Europa: A. tunesiana, A. franciscana;

uit Afrika: A. tunesiana;

uit Amerika: A. franciscana, A. monica;

uit Azië: A. sinica, A. tibetiana;

uit Argentinië: A. persimilis;

uit Iran: A. urmiana.

De volwassen kreeftjes hebben een tot 15 mm lang dun lijf, bestaande uit 19 segmenten, waarvan er 11 na de kop twee poten hebben. Daarachter bevindt zich bij de vrouw een ronde broedbuidel. De kleinere mannen hebben aan de kop een grote 'snor', antennen waarmee het achterlijf van een vrouw kan worden omklemd tijdens de paring.

De dieren zien er met hun roze of gelige kleur nogal week uit en vormen een makkelijke prooi. Waarschijnlijk is dat de reden waarom deze dieren niet in zee leven: in een zoutmeer is alleen het zout een gevaar.

De kreeftjes kunnen zoutgehalten aan tot 250 gram per liter! Ter vergelijk: zeewater bevat zo'n 35 gram per liter. Pekelkreeftjes bewegen hun poten ritmisch heen en weer voor voortstuwing en ontzouting: bij iedere slag ontdoet het lijf zich van overtollig zout. Hun snelheid is vergelijkbaar met die van een ➛watervlo.

De kreeften zijn vooral van belang om hun larven: de naupliën van de pekelkreeft zijn een belangrijk ➛jongbroedvoer. Ook de volwassen kreeften kunnen worden gekweekt, maar zijn aanzienlijk minder voedzaam dan de naupliën.

Het laten uitkomen van de eitjes is niet moeilijk. Nodig is een doorzichtige fles of niet-metalen schaal, jodiumvrij keukenzout, kraanwater en een voorraad Artemia-eitjes. Vul de fles of schaal met 250 ml water en voeg 10 gram zout en een maatschepje eieren toe. Gebruik van een luchtpomp verhoogt de opbrengst: het helpt de larven uit de harde eischaal te komen. De optimale temperatuur ligt rond de 24°.

Artemíidae

= afgeleid van Artemia.

Pekelkreeftjes

Familie van kreeften binnen de orde van de ➛Anostraca, die in sterk verzilte zoutmeren leven. Deze familie kent alleen het geslacht ➛Artemia, die ook voor de aquaristiek van belang is.