Blauwalgen

De naam blauwalgen is verwarrend, aangezien het niet om ➛algen, maar om ➛bacteriën gaat, en men er nog niet over uit is of het planten of dieren zijn. Het is een verzamelwoord voor een grote groep soorten, allemaal in staat om met bladgroen ➛fotosynthese uit te voeren. Het gaat om zeer primitieve organismen, waarvan het bestaan zo'n 3,5 miljoen jaar teruggaat, en vermoed wordt dat een groot deel van de huidige planten uit blauwalgen zijn ontstaan.

In het aquarium zijn blauwalgen een zeer onwelkom verschijnsel. De alg ontwikkelt snel, en komt ook in goed draaiende aquaria wel sporadisch voor. Bij gunstige omstandigheden kan in anderhalve dag echter een spookachtige blauwgroene slijmdeken ontstaan die zich over de hele bodem, inclusief planten en decoratiemateriaal, uitspreidt. De plantengroei staat vanaf zo'n moment min of meer stil, maar vissen ondervinden hier over het algemeen weinig hinder van. Voor de aanblik, het gemoed en het reukorgaan van de liefhebber is dit echter een serieuze aanslag.

Bedenk dat deze algen net zo snel kunnen verdwijnen als verschijnen. Vooral daarin zit ook het gevaar: De snelle groei veroorzaakt een snelle afname van de voedingsstoffen, waarna de algen opeens massaal kunnen afsterven. De ontbinding daarvan kost immens veel zuurstof, en dat kan de vissen wél schaden.

Zoals voor groene algen vaak geldt zijn ook blauwalgen het gevolg van een overvloed aan voedingsstoffen in het water, in dit geval ➛fosfaten. Meestal ontstaat deze 'overvloed' omdat de planten een andere voedingsstof ontberen en stoppen met groeien; zie voor een beter begrip hiervan de ➛wet van het minimum. Een flinke waterverversing is dan een goed begin. Verwijder met de slang zoveel mogelijk van de blauwalgdeken, dat gaat vrij eenvoudig. Neem ook zoveel mogelijk bodemafval mee, bijvoorbeeld met een ➛hevelklok.

Alleen verwijderen van de blauwalg is niet genoeg. Zonder verdere maatregelen groeien de blauwalgen in korte tijd weer terug. Halveer de hoeveelheid ➛voer voor een aantal weken en verkort eventueel de ➛daglengte.

Een drastische variant op lichtvermindering is het volledig verduisteren van het aquarium gedurende 2 à 3 dagen. Plak daartoe de aquariumruit(en) volledig lichtdicht af, schakel de ➛verlichting uit en vergeet daarbij ook niet de CO₂-bemesting te stoppen. Na afloop is de alg vrijwel volledig verdwenen. De oorzaak echter niet. Ververs een flink deel van het water en neem daarbij zoveel weer mogelijk bodemafval mee.

Mogelijk is er sprake van een te hoge ➛bezettingsgraad. Dan zit er niets anders op dan het aantal dieren in de bak te verminderen.

Het veel geprezen ➛spirulina valt ook onder de blauwalgen.

Blauwbaars

➛Badis badis