Chloor

Cl

Chemisch element Cl is in de natuur een groengeel gas met een bijtende geur. Een zeer giftige stof die slijmvliezen aantast, bijvoorbeeld van longen en kieuwen, maar ook de vetlaag op de vissenhuid. In de natuur komt chloor niet in zuivere vorm voor vanwege de sterke reactiviteit.

Vanwege de goede oplosbaarheid in water en de giftigheid wordt chloor als ➛desinfectiemiddel ingezet om drinkwater te ontsmetten. De gebruikte dosering is voor mensen betrekkelijk ongevaarlijk, maar voor vissen, garnalen en slakken geldt dat niet. Deze kunnen ernstige vergiftigingsverschijnselen aan de kieuwen oplopen. Dit wordt zowel veroorzaakt door in water opgelost chloor als door zuren die met chloor in het water zijn gevormd, onder andere zoutzuur. Symptomen die kunnen optreden bij een chloorvergiftiging:

• rusteloos lucht happen aan het wateroppervlak
• loslatende huid of overdadige slijmproductie
• lichter kleuren van de kieuwen
• volkomen vernielde kieuwen

Gelukkig is de aanwezigheid van chloor door de geur gemakkelijk waar te nemen. Ook verwijderen voor gebruik gaat gemakkelijk. Opgelost chloor verdwijnt uit een emmer binnen een dag, Nog sneller gaat dat als de emmer met een toegeknepen slang wordt gevuld, zodat het water enigszins verneveld daarin terechtkomt. Een andere methode is het filteren van water over ➛actief kool.

Chloramine-T

Een al vele decennia gebruikt middel voor ➛desinfectie met een brede werking tegen virussen, ➛bacteriën en schimmels, vooral bekend onder de merknaam Halamid-d. Wordt geleverd als een goed in water oplosbaar wit poeder met een sterk oxiderende werking, waardoor organisch materiaal wordt afgebroken.

Juist doseren is afhankelijk van zuurgraad en hardheid. Bij neutrale zuurgraad en zacht water is 10 mg/l voor desinfectie van een aquarium de gebruikelijke dosis. Dit halveren in zacht en zuur water (pH < 7). Korte dompelbaden van 2 tot 4 uur met 1 g op 15 l.

Voor desinfectie van voorwerpen is een oplossing van 15 g/l te gebruiken, houdt hier kleine voorwerpen minimaal 15 minuten in. Spoel deze voorwerpen goed na.

Risico's bij het gebruik van chloramine-T zijn er ook:

• Chloramine-T is giftig. Het irriteert ogen en luchtwegen, en inademen van damp van de oplossing kan astmatische reacties tot gevolg hebben.
• Metalen worden aangetast.
• In contact met zuur ontstaan giftige gassen.

Chlorofyl

Bladgroen

Groene kleurstof aanwezig in ➛chloroplasten, gebruikt voor ➛fotosynthese. De groene kleur bepaalt mede de kleur van groene planten, algen en eencelligen.

Er bestaan vijf soorten chlorofyl: a, b, c1, c2 en d; type a is de meest voorkomende.

Chlorofyl is opgebouwd rond een ➛magnesium atoom.