Elektriciteit en water

De aquariumhobby lijkt vrij risicoloos, maar de combinatie van elektriciteit met water kan toch echt tot bijzonder dodelijke situaties leiden.

Natuurlijk gaat het bijna altijd goed. Daarom alleen hier iets over dat 'bijna'. Een beetje natuurkunde: ➛gedestilleerd water geleidt niet. Er is echter maar weinig zout nodig om het geleidbaar te maken. Aquariumwater is géén gedestilleerd water, gelukkig maar. Wel jammer van die goede geleiding.

De reden dat dit tweetal zo gevaarlijk is ligt in het grote contactoppervlak dat water zo gemakkelijk vormt met ons lichaam. Dat oppervlak is óók een bepalende factor in de geleiding. Contact met een blank stuk koperdraad onder spanning is niet prettig, maar slechts zelden dodelijk: het contactoppervlak is slechts enkele vierkante millimeters groot. In water praten we al gauw over duizenden malen zoveel. De dodelijkheid hiervan is echter eenvoudig te verkleinen met aarding.

Aarding houdt niets anders in dan dat een onder spanning staand voorwerp - bijvoorbeeld een aquarium met een kapotte verwarming - de stroom via een speciale geleider naar de aarde afvoert en aldus neutraliseert. De geleider heeft een zeer lage weerstand, vele duizenden malen lager dan het menselijk lichaam. Deze zogenaamde lekstroom verdeeld zich in omgekeerde verhouding over beide geleiders en daarom vrijwel geheel over de aarddraad: de weg van de minste weerstand.

In huizen zijn sinds eind jaren '90 geaarde stopcontacten verplicht. Daarvóór alleen in natte ruimtes als keuken, badkamer en schuur. Geaarde stopcontacten zijn eenvoudig te herkennen aan hun diepere opening en de twee zichtbare contacten tegenover elkaar.

Ook is sinds halverwege de jaren '70 een aardlekschakelaar in de meterkast verplicht. Deze meet het verschil tussen in- en uitgaande stroom en schakelt subiet uit als dat niet nul is. Lekstroom betekent dus: uit.

Het mag duidelijk zijn aquariumapparatuur daarom bij voorkeur op zo'n geaard stopcontact aan te sluiten, indien mogelijk. Is dat niet het geval, laat dan een elektricien één aanleggen, of schaf voor een gering bedrag een losse aardlekschakelaar aan: deze worden tussen stekker en stopcontact geplaatst. Hierop kan, met een stekkerdoos, alle apparatuur worden aangesloten. Neem bij voorkeur een spatwaterdichte met deksels over de aansluitpunten en monteer deze aan de muur in plaats van liggend op de grond.

Tot zover de apparatuur, wat met het aquarium zelf? De tijden van stalen frame-aquaria zijn alweer ver achter ons. Toch kan ook het een frameloos aquarium worden geaard: met een aardpen. Het Amerikaanse Rid-Volt levert een dergelijke voorziening. Een titanium aardpen van ongeveer 6 cm lang, aan een snoer met randaardestekker - beide andere pennen zijn niet in gebruik - en een zuignap voor plaatsing in het aquarium. Ook in Europa zijn deze te verkrijgen met een Europese stekker. De prijs komt ongeveer overeen met eerder genoemde losse aardlekschakelaar.

Eleócharis

= sierraad van het moeras.

Waterbies

Zeer omvangrijk geslacht van moerasplanten met ruim 250 soorten uit de familie van de ➛Cyperaceae.

Soortenrijk geslacht met een wereldwijde verspreiding. De meeste soorten komen uit Zuid-Amerika, met name het ➛Amazonegebied. Wat bladeren lijken, zijn feitelijk de stengels die de functie van bladeren hebben. De blaadjes zelf zijn klein en omvatten de stengel aan de basis.

Sterke planten die dichte matten vormen door middel van een sterk vertakkend ➛rizoom. Op elke knoop groeien rozetten eerder van genoemde stengels opwaarts. Mede hierom zijn enkele soorten erg populair geworden in ➛aquascaping, om snel de bodem van een groen tapijt te kunnen voorzien. Om dit proces te versnellen kan de wortelstok worden gedeeld in stukjes met een afzonderlijke spriet waaraan in ieder geval enkele wortels moeten zitten. Gevoelig voor hoge temperaturen.

Goed bruikbaar als natuurlijk ➛kweekrooster.

aciculáris

Roemer & Schultes 1817

Naaldwaterbies

Inheems in Europa, Azië en Noord- en Zuid-Amerika, in klei-, zand- of leemgrond; soms ook ondergedoken. In Nederland en België algemeen, plaatselijk zeldzaam.

Beschrijving als bij het geslacht. Kleine soort, die onder water de aangegeven lengte zelden haalt. De kleur kan variëren van licht tot donkergroen.

Hoogte tot 20 cm, breedte tot 1 mm.

Redelijk goed houdbare soort. Een bodem van vuil zand volstaat, wel is veel licht van belang. Vatbaar voor vuil en ➛alg, goed schoonhouden is daarom van belang. De plantjes kunnen als gras worden kortgeknipt. Groeit beter bij lagere temperaturen.

Geschikt voor aquaria vanaf 10 liter.

Temperatuur: 10 tot 25° C

pH: 6-8   dH: 0-12   fH: 0-21   ppm: 0-200